Selexyz is zo goed als failliet. Verbaast mij dat? Nee natuurlijk niet, dit kon je mijlenver zien aankomen. Het papieren boek heeft zijn langste tijd gehad, en de argumenten van voorstanders doen me denken aan die van de LP liefhebbers uit het grammofoontijdperk. Het gaat over vasthouden, geur en gevoel. Sentimentele argumenten die ook de griffel, de stoommachine en voornoemde langspeelplaat zelf niet hebben gered.
Een paar willekeurige kandidaten met een hoge sentimentwaarde die ook op de delete lijst staan: de gloeilamp, het koffiezetapparaat en de televisie.
- De gloeilamp: los van de verboden die zijn ingesteld door de overheid om makkelijk te scoren met milieuargumenten: money talks en energie kost steeds meer geld.
- Het koffiezetapparaat: gewoon niet sexy genoeg, met een beetje marketing hebben Philips en Douwe Egberts Nederland massaal aan de Senseo gekregen, zodat ik nu slootwater moet drinken als ik ergens op bezoek ben.
- Televisie: lineair aanbod is niet meer van deze tijd. Ik wil graag zelf bepalen wat ik kijk, en op welk tijdstip. Reclameblokken verfoei ik al helemaal, het is net alsof je geweldige seks hebt, maar elk kwartier 3 minuten lang een koude douche moet nemen. Op een gegeven moment heb je er dan gewoon geen zin meer in. Dat moment was voor mij al een tijdje geleden aangebroken, zodat ik wel een 42" LCD maar geen zenderabonnement heb.
Laatst zag ik een interview met iemand die in de muziek zat, en een prima verhaal vertelde, over hoe het met de langspeelplaat was gegaan, en dat de boekenverkopers nu tegen dezelfde dingen aanlopen. (inderdaad, dat heb ik niet helemaal van mezelf) Hij pleitte voor een hermodellering van het verkoopsysteem, zoals dat in de muziekindustrie nu eindelijk gaande is: online aanbod en vrijheid van keuze voor de consument. Even later kwam een baas van het Centraal Boekhuis aan het woord, die met een stalen gezicht stond te beweren dat hij er vast van overtuigd was dat er over 15 jaar nog net zoveel boeken worden verwerkt als vandaag. Geef die man een Oscar.
Voor het geval dat hij het écht serieus meende, heb ik een voorspelling voor hem met 100% uitkomstgarantie: over 15 jaar is papier alleen nog maar goed voor verpakking. (maar ik zeg erbij; daar worden wel steeds mooiere dingen gemaakt, bijna elke doos die ik tegenwoordig in mijn handen heb, is een prachtig origami vlechtsel)
De e-reader gaat zich steeds verder ontwikkelen, ik zie een buisje dat je in je zak kan steken, uitrollen, waarop je content kunt laden. Koppelingen naar tekstverklaring, en visuele media liggen voor de hand, via internet of haar opvolger. Het product gaat 20-30 ladingen mee, en kan daarna als organisch afval worden weggegooid, of, als er waardevolle of giftige materialen inzitten, ingeleverd worden voor statiegeld. Een leesbaar kratje bier, zeg maar. Verkoopmodellen moeten zich richten op het beschikbaar stellen van alle gewenste content, 24-7, en vanaf iedere plek, en dat tegen lagere kosten dan die nu voor het papieren boek worden gevraagd. Zet dit nu op en je bent over 15 jaar rijk. Het inmiddels failliete Centraal Boekhuis kun je dan voor een prikkie opkopen en inrichten als privé indoor golfbaan of zoiets dergelijks.
Natuurlijk blijft er nog een niche voor het papieren boek, zoals die er ook is voor langspeelplaten. En hopelijk verkopen ze nog koffiezetapparaten als het mijne kapot gaat.
Het wordt tijd dat iedereen nu eens écht het digitale tijdperk instapt. Ik vraag me echt af hoe het in hemelsnaam mogelijk is dat hele slimme mensen vaak zo'n enorme blinde vlek hebben zodra het om iets gaat waar een processor inzit. Zo moeilijk is het namelijk allemaal niet, het bewijs: ik kan het ook. Een non-argument van ouderen: 'we zijn er niet mee opgegroeid, mijn kinderen weten er meer vanaf dan ik.' Nou zal dat in sommige gevallen zo zijn, in het land der blinden is eenoog immers koning, maar in zijn algemeenheid is het gewoon niet waar. Als er een groep is die massaal zijn gegevens op straat gooit, is het de generatie van na '95 wel. Ik heb weleens geprobeerd daar in een individueel geval, waar ik wat meer binding mee had, wat van te zeggen, het antwoord was dan: 'Boeie!' of iets van gelijke strekking. Ik ben daar dus mee gestopt, en heb nu stiekem veel plezier als ze me bellen omdat er spam vanaf hun hotmail account wordt verstuurd, en ze niet weten wat ze moeten doen. Man,man,man, zucht...
Deze blinde vlek is de reden van alle beveiligingsproblemen van de laatste tijd. Het internet was ooit als een grote lege stad, waar alleen onderhoudsmensen de weg kenden. Die stad is in een hoog tempo bevolkt, en het is er nu stervensdruk. In de menigte bevinden zich zakkenrollers, en als je de voordeur niet op slot doet, dan wordt je huis leeggestolen. In de achterbuurten, in rokerige cafés worden snode plannen beraamd door mensen met een slecht karakter maar een scherp verstand. En de politie is nergens te bekennen. Als er ergens een kluis wordt gekraakt, gaat iedereen met dezelfde kluis eerst met zijn vingers in de oren heel hard 'LALAAALALAAA' lopen zingen, pas bij de vierde of vijfde kluis wordt er iets aan gedaan. Wat precies, dat wordt nooit verteld, want, beveiliging he. Brekend nieuws: als de maatregel geheim moet worden gehouden, dan is hij per definitie dus kwetsbaar. De sleutel van de kluis, daar moet je goed op letten. Maar de kluis zelf moet ondoordringbaar zijn, anders maakt het allemaal niet uit. Op deze manier gaat identity theft de meest lucratieve misdaad worden.
De reden dat ik dit allemaal in een analogie stop, is omdat ik hoop dat het dan zelfs voor de ergste groep mensen, de 'self proclaimed' digibeten, duidelijk wordt dat het zo echt niet verder kan. Er moet gewoon een Ministerie van IT komen. Er moet een plan worden opgesteld, niet alleen voor de dijken, maar ook voor de digitale wereld, voordat het water ons aan de lippen staat. Er moet beter worden voorgelicht. Mensen snappen de risico's niet die ze lopen. Verder moeten producten zoveel mogelijk worden geanonimiseerd. Er wordt nu veel te vaak om persoonlijke gegevens gevraagd terwijl dat niet persé nodig is.
Ook moet er op een andere manier gekeken worden naar IT projecten door de overheid. Zo'n project als de OV chipkaart, de tranen schieten me in de ogen. Het had zo mooi kunnen zijn, stel je voor dat je een product op een chipkaart koopt. Op de kaart (kan natuurlijk ook gewoon een mobieltje zijn) staat alleen het product, geen persoonsgegevens, en het is beveiligd met een gekoppelde pincode, waarmee je kunt blokkeren bij verlies of diefstal. Als je incheckt, log je in op het OV domein. Het maakt niet uit met welk vervoersmiddel, alleen de afstand tussen de in- en uitcheckpunten wordt verrekend. Bij controle wordt alleen gecheckt of je valide bent ingelogd. Blijf je een dagje thuis, dan kan een familielid er gebruik van maken, en als je een product niet meer nodig hebt, kun je de restwaarde verkopen via een online store aan andere passagiers.
Eenvoudig en elegant, een prima businessmodel, weinig administratie, en gemakkelijk voor de reiziger. Op zo’n manier wil iedereen met de trein of bus, en omdat de vervoersbewijzen uitwisselbaar zijn,kunnen de prijzen omhoog en krijg je een betere spreiding van reizigersaantallen. En dat is dan weer pure winst voor de OV bedrijven.
OK, er zullen vast wat haken en ogen aan dit plan zitten, maar ik zuig het dan ook bijna ter plekke uit mijn duim. Kan je je voorstellen wat er gebeurt als er 20 Peters een week of vier om een tafel gaan zitten. En veel van mijn vrienden zijn een stuk slimmer dan ik. Het mag van mij ook allemaal heel anders, als het maar wat meer visie heeft dan deze draak die door Translink is voortgebracht.
Van boeken tot veiligheid, ons aanpassingsvermogen wordt steeds meer op de proef gesteld. Ik ben niet alleen in het idee dat we niet zover verwijderd zijn van een wereld, waarin we onszelf digitaal moeten pimpen om de veranderingen nog bij te kunnen houden. Een droom voor sommigen, een nachtmerrie voor anderen. Voorlopig is onze wetware nog ruim voldoende. Het enige wat je écht nodig hebt, is de wil om in het heden te leven, en onbevreesd naar de toekomst te kijken.